Андар аҳволоти душном додани эрониён дар тӯли таърих
Мирзо Солур низ дар боби душном додани эрониён дар рӯзномаи хотироти Айинулссалтанаи менависад : танобро ба гардани Мирзо Ризо андохтанд ва ӯро боло кашиданд . Ҳайни боло рафтан , ҷамъияте ки машғули тамошо буданд оғоз ба фаҳҳоши ва носизогӯӣ ба Мирзо Ризо карданд .
Муҳаммад Алӣ Ҷамолзода дар қиссаи мо ба сар расед менависад : дар Эрон душномро дар макотибу мадорис бо гуфтани писараки Фузул ва Бечашму рӯ , беҳаё , ҳамори бен ҳамор , гӯсола , валади зино , чӣ гуҳе мехури , хабис , малъун ва . . . Ба бачаҳо омӯзиш ва ёд медиҳанд !
Ғаззолӣ низ дар Кимиёи Саодати менависад : андари дӯзах касон бошанд ки аз даҳонашон палидӣ ҳаме равад чунони ки аз ганди он ҳамаи дӯзахиён ба фарёд оянд ва гуяанд ин кист ? гуяанд ин он аст ки ҳар куҷо сухани душному палид буд дӯст дошт ва худ ҳаме мегуфт .
Ин нишон медиҳад ки ҳатто дар қарни панҷуми ҳиҷрӣ низ , фаҳҳошиву носизогӯӣ яке аз хулқиёти нописанд эрониён буда ва ба қадре умумият дошта ки филсуфе ҳамчун Ғаззолиро бар он дошта то дар накӯҳишу мазаммати он сухан бигуяд ва пандҳо бидиҳад.
